Geçmiş dönemde ‘yaşlılık’ olarak tanımlanan yaş aralığı günümüzde ‘orta yaş‘ olarak ifade edilmektedir . Tıp alanındaki gelişmeler, orta yaş döneminde ortaya çıkabilen sistemik hastalıkların kişinin aktif yaşamını kesinti oluşturmadan devam ettirebilmesine olanak sağlayacak şekilde ilerleme göstermiştir. Bu yaş aralığında ağız/diş sağlığı ve bakımı aktif yaşamı devam ettirebilmek için büyük öneme sahiptir.
Çene kemikleri,diş ve çevre dokuları insan vücudunda en sık enfeksiyon oluşabilen alanlardan biridir ve enfeksiyon bulunduğu alanla sınırlı kalmayarak bakteri ve toksinleri ile tüm vücuda yayılabilmektedir.
Derin çürük ya da dişeti hastalığı ile başlayan enfeksiyon bulunduğu alandan çene kemiğine ilerlemekte oradan da sistemik dolaşımına karışabilmektedir. Basit bir çürükten kaynaklı bir enfeksiyon bile ihmal edildiğinde öldürücü hasarlara yol açabilmektedir. Enfeksiyon bulunduğu alanda bölgesel doku harabiyeti oluşturmakta, kan ve sinir yolları boyunca yayılarak önemli organlarda kalıcı hasarlara neden olabilmektedir.
Dişeti hastalığının ilerlemiş formu olan periodontal hastalıklar, erken /düşük kilolu prematüre bebek doğumları, diabet, kardiovaskuler ve pulmoner hastalıklar ile ilişkilidir. Ayrıca Alzheimer hastalığı ile de ilişkisi olduğuna dair pekçok çalışma bulunmaktadır. Periodontal hastalığa neden olan bakterinin Alzheimer hastalarının beyin dokusunda da bulunduğu gösterilmiş ve bu bakterilerin oluşturduğu sistemik enflamasyonun hastalığın ilerlemesinde önemli bir faktör olabileceği belirtilmiştir.
Diş ve çene enfeksiyonlarına neden olan bakteri ve toksinleri bu hastalıklara zemin hazırlamakta, ayrıca mevcut sistemik hastalıkları ağırlaştıran faktör olarak da rol oynamakta ve tedavilerinde istenen sonucun alınmasını engellemektedir. Enfeksiyon sonucu kaybedilen dişler ve bozulan çene statiği beslenme fonksiyonunu olumsuz etkilemekte, kilo kontrolü sorunu oluşmaktadır. Eksik dişlere sahip çene kemiklerinin bozulan yapısı , ağız ve çevre dokularında çöküntü oluşturarak daha yaşlı bir ifade oluşmasına neden olmakta ve estetik yüz uygulama girişimleri ile bu durum çözülememektedir.
Çocuklukta koruyucu hekimlikle başlaması gereken ağız, diş sağlığı, ilerleyen yaşlarda 6 aylık kontroller ve yapılması gereken tedavileri zamanında yaptırmakla devamlılık sağlar. Tüm vücut için uygulanan düzenli kontroller de ağız ve diş sağlığı önemli bir yer tutmalı ve ihmal edilmemelidir.
Ağız, diş, çene sağlığı , genel vücut sağlığımızın ayrılmaz bir parçasıdır ve insan oğlunun her zaman genç görünme ihtiyacına en doğru cevabı oluşturmaktadır.
LITERATURE:
1- Pihlstrom BL, Michalowicz BS, Johnson NW. Periodontal diseases. Lancet. 2005;366(9499):1809–20) .
2- Leira Y, Domínguez C, Seoane J, Seoane-Romero J, Pías-Peleteiro JM, Takkouche B, Blanco J, Aldrey JM. Is Periodontal Disease Associated with Alzheimer's Disease? A Systematic Review with Meta-Analysis. Neuroepidemiology. 2017;48(1-2):21-31
3- Teshome A, Yitayeh A. Relationship between periodontal disease and preterm low
birth weight: systematic review. Pan Afr Med J. 2016 Jul 12;24:215
4- Desta NT. Pathophysiological association between periodontal disease and Alzheimer's
disease: Importance of periodontal health in the elderly. J Oral Biosci. 2021 Dec;63(4):351-359
Prof Dr Hülya KOCAK BERBEROGLU
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Diş Hekimliği Fakültesi Dekan Yardımcısı
Instagram: @groupdent
