Yaş alırken ağız ve çevre dokularının sağlıklı kalmasının önemi gittikçe artmaktadır. Bu bölgelerin sağlığının ve devamlılığının bozulması yüz estetiğimizi olumsuz yönde etkilemenin yanında vücutta yapmış olduğu hasarlar ile doku ve organların yaşlanmasına, çalışamamasına, akıl sağlığımızın devamlılığının bozulmasına neden olabilmektedir. İleri yaşlarda ortaya çıkan sistemik hastalıklar, ağız hastalıklarının daha az önemsenmesine neden olmakta ve aslında bu sistemik hastalıklara zemin hazırlayan enfekte diş, çene kemiklerinin bütünlüğünün bozulması konuları atlanmaktadır. Diş, çevre dokuları ve çene kemiği enfeksiyonları organ ve doku hasarı yaratarak, tüm vücutta sürekli bir kronik enfeksiyon varlığına neden olmakta, erken doğum, kalp ve romatizma hastalıkları, demans ve Alzheimer hastalıklarına zemin hazırlayabilmektedir. Ayrıca yeni yapılan çalışmalarda büyük azı dişlerinin kaybı ile olan çiğneme fonksiyonun ortadan kalkması beyinde bazı nöronların dejeneratif hastalıklarına yol açabileceği üzerinde durulmaktadır. Enfeksiyon dışında, çiğneme fonksiyonunun kaybı da (özellikle arka dişler) bilişsel yeteneklerin kaybına neden olmakta ve demans ile de ilişkilendirilmektedir.
Dişlerin hastalıklı olması fonksiyon dışı kalması ya da kayıpları yüz görünümüne hacimsel destek sağlayan çene kemiklerinde erimelere, yüz estetiğini sağlayan kaslarda destek azalması nedeniyle çökmelere neden olmaktadır. Bu durum kişinin daha yaşlı görünmesine neden olmaktadır.
Yüz estetiğimizden ve görünüşten sorumlu olan kasların büyük bir çoğunluğu üst çene ve alt çeneye tutunmaktadır. Yüz görünümünde yadsınamaz yeri olan yüz kasları ve tutundukları çene kemiklerini en çok etkileyen diş ve çevre dokularıdır. Çene kemiklerinin hacimlerinin koruyabilmesi dişlere bağlı olduğu gibi özellikle dudak ve çevre bölgede bulunan kaslara fiziksel destek sağlayan da dişlerdir. Estetik olarak en çok işlem yapılan bölge olan dudak çevresinin özellikle sağlıklı dişler ile fiziksel desteğinin sağlanması gerekir.
Güzel yaş alınabilecek bir yaşam tarzı için erken yaşlarda koruyucu hekimlik ile tanışılmalı sonrasında 6 aylık kontroller ile diş hekimine gitmeli ve eksik dişin tüm ağız statiğini bozabileceği gibi estetik olarak da büyük sorunlara yol açabileceği ve mental sağlığımız için de bir gereklilik olduğu unutulmamalıdır.
Erken yaşlarda koruyucu ağız diş sağlığı hizmetlerinden yararlanmak, ilerleyen yaşlarda 6 aylık kontrollere gitmek, eksilen dişlerin yerine yerleştirilmesi ve yeniden çene fonksiyonlarının sağlanmasıyla yukarıda anlatılan problemlerin önüne kolayca geçilebilecektir.
Ruhsal ve bedensel güzel yaş almak dileğiyle…
Prof. Dr. Hülya Koçak Berberoğlu
İstanbul Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi
Ağız, Diş, Çene Cerrahisi
İSTANBUL
KAYNAKLAR:
1-Chang AK, Kim BK, Kim AY. The impact of aromatherapy-based oral care on oral conditions, salivary pH, and halitosis in older adults with dementia: Pilot study. Geriatr Nurs. 2023 Sep-Oct;53:109-115. doi: 10.1016/j.gerinurse.2023.07.010. Epub 2023 Aug PMID: 37536001.
2-Ikegami K, Yamashita M, Suzuki M, Nakamura T, Hashimoto K, Kitagaki J, Yanagita M, Kitamura M, Murakami S. Cellular senescence with SASP in periodontal ligament cells triggers inflammation in aging periodontal tissue. Aging (Albany NY). 2023 Mar 1;15(5):1279-1305. doi: 10.18632/aging.204569. Epub 2023 Mar 1. PMID: 36863315; PMCID: PMC10042704.
-3-Asher S, Suominen AL, Stephen R, Ngandu T, Koskinen S, Solomon A. Association of tooth location, occlusal support and chewing ability with cognitive decline and incident dementia. J Clin Periodontol. 2024 Mar 11. doi: 10.1111/jcpe.13970. Epub ahead of print. PMID: 38468379.
