KURTLARLA KOŞAN KADINLAR

“Bir kızın kırmızı ayakkabıları varsa, çok dikkatli yaşaması gerekir”

Danseden Pabuçlar Masalından / Kurtlarla Koşan Kadınlar, Clarissa P. Estes

Bugün sizlere başucu kitaplarımdan biri olan bir kitap tanıtacağım.  Yazarı, Clarissa Pinkola Estes. 100 yıla yakın süredir zirvede! Kurtlarla Koşan Kadınlar olağanüstü bir kitap! Neden mi? İşte buyurun:

Kitap; kadınların varoluşu ve toplumdaki yeriyle ilgili tespitleri, kadınları kurtlara benzeterek ele alıyor. Daha da ilginci bunları, bilinen masalları felsefi boyutta inceleyerek yapıyor. 19. yy da yayınlanan kitap, her dönem en çok okunanların arasındadır.

“Sağlıklı kadın tıpkı bir kurt gibidir. Sağlam kurt; diri, hayat verici, konumunun bilincinde, yaratıcı, sadık ve göçebedir.”

Kurtlarla Koşan Kadınlar, Clarissa P. Estes

Kitaptan bir cümleyle ilginizi çektim sanırım J devam ediyorum, bu ilginç kitabı anlatmaya…

Toplumda çeşit çeşit kadınlar var; hemen gözünüzün önüne günümüzün popüler sıfatlarından Alfasını, Betasını, Sigmasını, Ezik olanını vs. getiriniz. Kitaba göre bu çeşitliliğin sebepleri; kapitalist sistemde ruhları uyutulan kadınlardır. Yazar masallar üzerinden adeta terapi yapıyor. 

“Kadınların hiçbir zaman akıtamadıkları okyanuslar dolusu gözyaşı vardır, çünkü annelerinin sırlarını, babalarının sırlarını, erkeklerin sırlarını, toplumun sırlarını ve kendi sırlarını mezara götürmek üzere eğitilmişlerdir. Bir kadının ağlaması tamamen tehlikeli olarak değerlendirilmiştir çünkü ağlamak, taşıdıkları sırların sürgülerini ve kilitlerini gevşetir”

Kurtlarla Koşan Kadınlar, Clarissa P. Estes

Kitabın ana fikri; Kadınların yapması gereken ilk şeyin içlerindeki doğal sesi keşfetmek olmasıdır. Kadınların içlerinde yatan sınırsız güç ve yaratıcılığın, kurtların doğal yabanıllığında yattığı savını ileri sürüyor. Büyümemizi ve özgür olmamızı teşvik eden dönüştürücü “kurt” ile temasa geçmekten bahseder. Hepimizin içinde vahşi bir kurt kadın var. Kadınların, çoğu zaman farkında olmadan içselleştirmek zorunda bırakıldıkları eziklik ve yetersizlik duygusuna, bastırılmış cinsel güdülerine çok değişik bir malzemeden yaklaşıyor kitap; masallar üzerinden…

Estés’e göre, kurtlarla kadınlar arasında, vahşilikleri, zarafetleri ve içinde yaşadıkları topluluğun üyelerine duydukları bağ açısından psişik bir benzerlik vardır. Kurtlar ve kadınlar arasındaki bu benzerlik, Vahşi Kadın arketipinde ortaya çıkar. Kitaptaki farklı kültürlerden derlenen masallar, kadınların ilişkileri, kişisel imgeleri ve hatta bağımlılık gibi temalar çevresinde gelişiyor. Örneğin; Afrika kökenli bir öykü, kadının ikili doğasını yansıtıyor. Ortadoğu’ya ait bir masal, sıradan bir kilim gibi görünen büyülü bir halının toplumun önyargılarını ve görünüşe ne kadar kolay aldandığını ortaya koyuyor. Bu arada kitap sadece kadınlar için değil; kadınlarla vahşi bir noktada buluşmak isteyen erkekler için de vazgeçilmez bir rehber özelliği taşıyor. Bence erkeklerde okumalı J

“Ormana gitme dediler. Ormana gitme!

Neden gitmeyecekmişim? Gece neden ormana gitmemem gerekiyormuş, diye yanıtladı.

Orada senin gibi insanları yiyen koca bir kurt yaşar. Ormana gitme, gitme. Çok ciddiyim.

Doğal olarak, kız ormana gitti. Bir şekilde ormana gitti ve tabii ki onu daha önce ikaz etmiş oldukları gibi, kurtla karşılaştı.

Bak sana söylemiştik, diye böbürlendiler.

Bu benim hayatım, peri masalı değil, sizi gidi ahmaklar, dedi. Ormana gitmem gerek ve kurtla karşılaşmam gerek, yoksa hayatım asla başlamayacak…”

Kırmızı Başlıklı Kız masalı / Kurtlarla Koşan Kadınlar, Clarissa P. Estes

Giriş bölümünde neden kurtlarla kadınları benzettiğini uzun uzun açıklamış. Kısaca özetlemem gerekirse; sağlıklı kurtlar ve sağlıklı kadınlar belirli ruhsal karakteristikleri paylaşırlar: Keskin bir duyarlılık, oyuncu bir ruh ve yoğun bir kendini adama kapasitesi. Kurtlar ve kadınlar, doğaları, araştırıcılıkları, büyük bir dayanıklılık ve güce sahip olmaları bakımından yakın akrabadırlar. Sezgileri çok güçlüdür, yavruları, eşleri ve sürüleriyle yoğun bir biçim de ilgilenirler. Sürekli değişen koşullara uyum sağlamakta deneyimlidirler; tuttuklarını koparmalarının yanında çok da cesurdurlar. Estes, başka hayvanları da incelemiş ancak en çok benzerlik gösterdiğimiz hayvanlar kurtlarmış. Ve bu arada unutmadan not edeyim; kitap 20 yılda derlenmiş.

“Kadınlar dayatmalarda vahşi doğalarından koparıldı”

Estés’e göre kadınlar yüzyıllardır süregelen türlü dayatmalardan ötürü vahşi doğalarından koparılmıştır. Özünden bu kadar kopan kadın iç barışını kaybetmiş, kendine biçilen kaftana uygun olmaya çalışmış, kaybolmuş ve sonuç olarak da kendini içten içe hep yetersiz hissetmiştir. Bu yetersizlik duygusu ise türlü psikolojik travmaları beraberinde getirmektedir.

Kadınların doğa ile kopan bağı ve yeniden yakınlaşması gerektiğini anlatıyor. Clarissa P. Estés, Jung ekolünden bir yazar. Bu arada Jung felsefesi; tüm insanların ortak bir bilinç dışı olduğunu kabul eder. Yazar buradan yola çıkıyor. Tüm insanların ortak bir bilinç dışı var. Bu bilinç dışı, kendisini masallarda dışa vuruyor aslında. Bu yönüyle masalları incelemek aynı zamanda kendimizi, kendi geçmişimizi de okumak anlamına geliyor.

Jung felsefesi benim de çok ilgimi çekti, kendimden örnek vereyim; İnanılmaz bilge, cesur ve beni koşulsuz seven bir ananem vardı. Hayatımın her alanında beni cesaretlendirmiştir. Hangi yaşıma gelsem ve yeni bir şeye başlayacak olsam; ananeme, çok geç değil mi? Yapabilir miyim? Diye sorardım. O da bana her zaman “Ben senin yaşındayken, kurt gibiydim” derdi. 25 yaşımda da aynı, 30 yaşımda da, 35 yaşımda da aynı cümleyi duydum ondan hep! Bugün biliyorum ki, ananem yaşasa idi, yine bir şey sorsam aynı cevabı verecekti J (RIP) İnanılmaz olan, bu cümlenin kitabın içinde yer alan felsefe ile birebir örtüşmesi idi.  Ananem gerçekten bir kurt kadın vahşi doğasına sahipti. Evrende psişik bir hafıza var ve özümüze dönüp, içimizi dinlersek ortak bilinci yakalayabiliriz. Kendi içimizdeki vahşi doğayı keşfettiğimizde ise, tamamen özgürleşiriz.

Kitabın içindeki masallara gelirsek;

Dört Haham: Yedinci göğün, yedinci katında, yedinci kubbede Kutsal Ezekiel Çarkı’nı seyreden hahamların öyküsü.

Mavi Sakal: Uzak dağlarda beyaz rahibelerin yaşadığı bir manastırda Mavi Sakal’a ait sakalların gizeminin peşine düşen üç kız kardeşin yok edici tutkuları.

Vasalisa: Ölüm döşeğindeki annesinin hediyesi oyuncak bebek ile üvey annesi ve üvey kız kardeşlerinin Baba Yaga’dan ateş dilemeye gönderdiği küçük bir kızın korku ile mücadelesi, ödevleri (9 başlık).

Manavee: İkiz kız kardeşler ile flört eden Manavee’ye kardeşlerin isimlerini tahmin sınavına ortak olan küçük bir köpek üzerinden kadın ve erkeklerin, doğalarının derin taraflarını bulmak için mücadelelerinde, birtakım gerekçelerle çoğunlukla da egoları tatmin eden hazlar yüzünden akıllarının çelinmesi.

İskelet Kadın: Babasının onaylamadığı, yaptığı bir şey yüzünden denize atılan, balıkların etlerini yiyip bitirdiği ve gözlerini oyduğu bir kız üzerinden sevginin hayat/ölüm/hayat doğasıyla yüzleşmesi.

Çirkin Ördek Yavrusu: Ördek yumurtaları arasında yanlışlıkla çirkin bir yavru olarak dünyaya gelen kuğunun dışlanması ve varlık mücadelesi.

Kelebek Kadın: Vadileri, derin kanyonları, çölleri aşarak La Mariposa’yı, Kelebek Kadın’ın dansını görmeye gelen tutkulu insanlar.

Kırmızı Ayakkabılar: Kırmızı ayakkabı tutkusunun, celladından ayaklarının kesilmesini dileyen birine dönüşmesi serüveni.

Fok Derisi, Ruh Derisi: Derisinin peşine düşen fok kızın özgürlük mücadelesi.

La Llorona: Aldatıldığı zengin Hidalgo’dan intikam için çocuklarını nehre atan bir kadının kirli nehirlerdeki arayışları, vahşi ruhun kirlenmesi.

Kibritçi Kız: Kibrit alevindeki umutlara sarılan bir kızın soğuğun, acının, açlığın olmadığı gökyüzüne yükselmesi.

Üç Altın Saç: Dünyayı yapan kadının dünyası, mitlerdeki geceler. 

Baubo – Karın Tanrıçası: Yeryüzü Ana Demeter’in güzel kızı Proserpina’nın Hades’ten kurtulma serüveni.

Çakal Dick: İstediklerinin elde etme uğruna insanlara oyunlar oynayan Dick’in macerası.

Hilal Ayısı: Kocasının, savaşın berbat ettiği ruhuna şifa bulmaya çalışan bir kadının hilal ayısından bir kıl uğruna dağlara tırmanması.

Altın Saçlı Kadın: Saçları için öldürülen bir kadının toprakta büyüyen altın saçlarıyla katilinin bulunması vahşi ormanda yaşayanların adalete kavuşması.

Elsiz Kız: Servet uğruna iblisle pazarlığa girişen bir değirmencinin kızının ellerini kesmek zorunda kalması.

Çocukken çok masal okurdum, öyle böyle değil, binlerce… Binbir Gece Masalları, Uzakdoğu Masalları, Arap Masalları, Hint Masalları, Ezop’tan Masallar, Orta Avrupa Masalları, Grimm Masalları, Andersen’den Masallar, Çin Masalları, Türk Masalları vs. daha aklıma gelmeyen nicelerini okudum, sonra onlara mitoloji de eşlik etti. Kafamın içini bir düşünün; masallar ve onlara eşlik eden mitolojik hikâyeler… Belki de “Kurtlarla Koşan Kadınları” bu yüzden bu kadar çok sevdim ve sizlere öneriyorum, kim bilir?

Masallardan ve mitlerden bahsetmişken; günümüze uyarladığım masallardan sorularımla, sizleri baş başa bırakıyorum:

• Bütün gece dans ettiği dünya güzeli bir kızı, sadece bir ayakkabı ile bulmaya çalışan bir şapşalı, prens de olsa kadınlar niçin ister?
• Masallar hep evlenip mutlu sonla biter ya, neden sonrası anlatılmaz?
• Neden hep masallarda amaçlar verilir, sonuca gidince prens veya prensesle evlenilecek; ödüller verilir de, o amaca giderken ki yolun mutluluk veren hayatın ta kendisi olduğu anlatılmaz?
• Son olarak Kurbağa prens, kurbağalıktan kurtulmasını sağlayan dünyalar güzeli prensese rağmen, neden bir sinek gördüğünde, sinek yemeğe devam eder?

Kitabı okuyun, birçok konuda aydınlanacaksınız.

Sevgiyle kalın Kurtlarla Koşan Kadınlar…

Tuğba Yazıcı

Sanatçı ve Yapımcı

Facebook: Tuğba Yazıcı

Instagram: tugbayaziciofficial

*Arketip: ilk örnek, asıl numune. Kelime anlamıyla kalıp, şablon, ilk tip şeklinde ifade edilen arketipler, gerçekte insan kültürünü oluşturan yapıtaşlarıdır.

* Psişe: İnsan zihninin bilincinin ve bilinç dışının tamamıdır. Psikoloji, psişenin bilimsel ve nesnel incelenmesi bilimidir. Terim psikoloji ve felsefede antik dönemlerden beri kullanılır ve insan doğasını bilimsel açıdan anlamak için temel kavramlardan birini oluşturur. Ruh bilim olarak da adlandırılan psikoloji sözcüğünün oluşumundaki psişe, Türkçede ruh olarak da kullanılmaktadır.