Herkese merhaba,
Yazıma üç kelime ile başlamak istiyorum.
Doğum,
Yaşam,
Ölüm…
İnsan, üçü arasında daire çizen bir akışın içinde dönüp durur. Bu genel devinim, en basit aktivitelerimizi içeren günlerimizde de vardır. Gündelik yaşamlarımızdaki döngüsel akışın yansımaları, tüm alanlarda hissedilir. Ancak, somut olarak mimaride deneyimlenir.
Her döngü bir, diğerinden çıkar ve diğer döngüsel devinimlerin bir parçası olur, onlara dönüşürdü. Bu bağlamda, döngüsel zaman, yinelemelerle gerçekleşmesi ve onda hiçbir döngünün, kesin olarak başladığı yere dönmeyip kendini kesintisizce yeniden üretmesiyle gündelik yaşam ve şehri birleştiren akışın en uygun anlatısıdır. (Lefebvre, 2002, s.48-9).
Üçlü Tanrıça sembolü, bir pagan sembolüdür. Solda büyüyen bir hilal, merkezde bir dolunay ve sağda küçülen bir hilalden oluşarak ayın değişiminin döngüselliğini tasvir eder. Bununla beraber bir kadının hayatının üç aşamasının sembolüdür.
Tüm kültürlerde ve inançlarda, bir sembol olarak daire şekli kullanılır. En eski örneklere bakılırsa, ilk uygarlıklar yaşam alanlarını ve şehirlerini yuvarlak bir sistemde yapmışlardır. Günümüzde bilinen, ilk kurulmuş yaşam merkezi olan Göbekli Tepe, “T” biçimli dikili taşların ve onları çevreleyen tapınakların dairesel olarak dizilmesiyle biçimlenmiş bir yerleşim yeridir. Burayı kuranların, tapınakları ve dikili taşları kozmik düzenin dairesel akışına göre yerleştirdikleri düşünülüyor. Bir diğer örnek, Malta’da bulunan Mnajdra Tapınağı, gün dönümlerine göre konumlandırılarak inşa edilmiştir.
Gökyüzündeki devinim hareketine göre yapılan ilk yerleşim yerleri, devinimin dairesel şeklinin somut bir yansımasıdır. Dünyanın ve evrenin gözlemlenen bu hareketleri içinde, doğum ve ölüm arasında devinen insan yaşamları, hayatlarının temelini oluşturan daireselliği, şehirlerinin ve mimari yapılarının kurulum biçimine yansıtırlar.
Sonsuz evrenin içindeki akışın, temel hareket değişimi döngüseldir. Bu sistemde yer alan insanların yaşamı da bu akışın bir parçasıdır. Bu sözlerle beraber, yazımın sonuna üç kelime yazıp devamını sizlere bırakıyorum.
Zaman,
Mekân,
Değişim…
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere…
Simin Pakakar
Co-founder of Kanopi Architecture
Istanbul, Türkiye
Instagram: @kanopimimarlik
Website: https://kanopimimarlik.com/tr/
Fotoğraf Referansları:
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Triple-Goddess-Waxing-Full-Waning-Symbol.png
https://whc.unesco.org/en/list/1572/gallery/&index=1&maxrows=12
https://science.nasa.gov/solar-system/skywatching/what-is-the-north-star-and-how-do-you-find-it/
