Yüz ağrılarının (myofascial pain) en önemli nedenlerinden biri çene eklemi rahatsızlıklarıdır.
Gün içinde 1000 defadan fazla fonksiyona giren çene ekleminin (TME) rahatsızlığı çiğneme ve yüz kaslarının etkilenmesi ile bazen hastanın ağız açmasını, konuşmasını ya da çiğneme fonksiyonunu engelleyecek şekilde yüz ağrıları olarak karşımıza çıkabilmektedir. Gündüz ya da gece uyurken yapılan diş gıcırdatma ve diş sıkma (bruksizm) çiğneme kaslarında gerilimlere neden olarak ağız – yüz bölgesinde ağrılara neden olabilmektedir. Bu durumda tedavi protokolü, splint uygulama, lokal botoks enjeksiyonu, ağrı kesici / sedatifleri içeren farmakoterapi ve fizik tedavidir. Fizik tedavi desteği içinde uygulanan masaj tedavisinde, ilgili kaslarda uygun boyut ve fleksibiliteyi tekrar sağlamak, lenf drenajını ve damarsal dolaşımı düzenlemek amaçlanmaktadır.
Diş sıkması / gıcırdatmasına bağlı olarak çiğneme kaslarında (özellikle m.massetericus, m.temporalis) gelişen spazm / ağrı tedavisinde alternatif olarak masaj uygulaması ağrı kesici ve rahatlatıcı etki oluşturmaktadır.
Aromaterapinin başlangıcını teşkil eden yüksek terapötik özelliğe sahip olan lavanta uçucu yağı – esansiyel yağ – (Lavandula angustifolia) lavanta çiçeklerinin buhar yöntemi ile damıtılması sonucu elde edilir ve çoğunlukla Akdeniz coğrafyasında yetiştirilmektedir. Yetiştirildiği bölgeye göre pek çok çeşidi olan bu bitki, binlerce yıldan beri İran, Yunan ve Roma medeniyetlerinde kullanılmış ve Roma kültüründe banyolarda şifa ve koku vermek amacıyla da kullanıldığı için Latince LAVARE- YIKAMAK kelimesinden türetilmiştir.
Fransız kimyager Dr.Rene Maurice Gattefosse 1936 yılında laboratuvarında bir çalışma sırasında ellerinde oluşan yanık yarasının ağrısını lavanta yağı ile geçirmiş ve ertesi gün bu yaranın iyileşmeye başladığını gördüğünde günümüzde kullanıldığı şekli ile aromaterapinin temelleri de atılmış oldu.
Sabit yağlar içine belirli miktarlarda katılan ve masaj için kullanılan lavanta (Lavandula angustifolia) yağının ağrı kesici ve ödem çözücü etkilerinden yararlanılmaktadır. Lavanta esansiyel yağı (uçucu yağ- aromatik yağ) son zamanlarda üzerinde en çok klinik çalışma yapılan esansiyel yağdır; anti bakteriyel, antifungal, analjezik, anxiolitik, antidepresan, carminative (smooth muscle relaxant ) ve yara iyileştirme özellikleri üzerinde çalışmalar yoğunlaşmıştır.
Non-farmakolojik alternatif olarak, çeşitli eklem / kas ve yüz ağrıları için uygulanan masaj terapisinde lavanta yağı uygulaması fiziksel rahatlık sağladığı gibi ruhsal destek de oluşturmaktadır. Kadınlarda sık rastlanılan ve yüz ağrılarına neden olan bu parafonksiyonların en önemli nedenleri stres ve yaşam koşulları ile baş edememe mücadelesidir. Lavantanın pek çok özelliği yanında rahatlatıcı ve sakinleştirici etkisi de analjezik özelliğini artırıcı etki gösterebilmektedir.
Prof. Dr. Hülya Koçak Berberoğlu
LİTERATÜRLER
-Wieckiewicz M, Boening K, Wiland P, Shiau YY, Paradowska-Stolarz A. Reported concepts for the treatment modalities and pain management of temporomandibular disorders. J Headache Pain. 2015;16:106. doi: 10.1186/s10194-015-0586-5. Epub 2015 Dec 7. PMID: 26644030; PMCID: PMC4671990.
–Benli M, Olson J, Huck O, Özcan M. A novel treatment modality for myogenous temporomandibular disorders using aromatherapy massage with lavender oil: A randomized controlled clinical trial. Cranio. 2023 Jan;41(1):48-58. doi: 10.1080/08869634.2020.1819067. Epub 2020 Sep 5. PMID: 32893748.
– Cavanagh HM, Wilkinson JM. Biological activities of lavender essential oil. Phytother Res. 2002 Jun;16(4):301-8. doi: 10.1002/ptr.1103. PMID: 12112282.
-Djenane D, Aïder M, Yangüela J, Idir L, Gómez D, Roncalés P. Antioxidant and antibacterial effects of Lavandula and Mentha essential oils in minced beef inoculated with E. coli O157:H7 and S. aureus during storage at abuse refrigeration temperature. Meat Sci. 2012 Dec;92(4):667-74. doi: 10.1016/j.meatsci.2012.06.019. Epub 2012 Jun 21. PMID: 22789458.
