Herkese merhabalar,
Bu satırları size San Diego’dan yazıyorum. Art San Diego için, 4 günlük bir seyahate çıktım, bilmeyenler için söyleyeyim, sanatçıyım. Art San Diego’da uluslararası katıldığım fuarlardan bir tanesi… Şimdi yazacağım yazımda sizlerle San Diego’nun havasından, ambiyansından, tarihinden ve hatta ekonomisinden bahsedeceğim, biraz kritik yapmaya var mısınız? Bugün katıldığım sanat fuarının son günü ve gerçekten yorulmuş durumdayım ama en taze duygularla, unutmadan, yazmak istedim.
3-5 Kasım tarihlerinde düzenlenen, sergi için Art San Diego’ya geldim. Conversation Center’da düzenlenen sergi yeri son derece etkileyici, eserlerin çoğuna da pop-art hâkim… Sanat haberlerinin dışında söylenecek çok şey var, hadi başlayalım.
Normalde seyahat ettiğimde araba kiralamayı tercih ederim, sıkılmaya hiç tahammülüm yok çünkü… Bir yerde biraz olsun sıkılırsam, basar giderim kafasındayım sanırım ? fakat San Diego’da önermiyorum. Küçük bir yer ve eğer iş gezisi için geldiyseniz benim gibi, şehir merkezinde kalın, her yere yürüyerek gidebilirsiniz. Ama daha uzun bir seyahat planladıysanız, araba kiralanabilir.
Gaslamp District de yer alan fuar sebebiyle, ben de o bölgede kaldım.
Gaslamp District, San Diego’nun hem en ünlü, hem de şehrin tarihsel olarak en önemli mahallesidir. Şehir merkezinde on beş mil karelik bir alandır. Gaslamp Quarter’ın ana caddesi Fifth Avenue’de en azından bir gezintiye çıkmadan San Diego’yu ziyaret etmek düşünülemez. San Diego’yu ilk kez ziyaret eden kişiler, adından da anlaşılacağı gibi Eski Kent’in şehrin en eski mahallesi olduğuna inanabilirler. En bilinen California yerleşimi olsa da Gaslamp Quarter, San Diego’nun kalbinin attığı şehirdir.
Şehir çok enteresan, eski western filmlerini seyrettiyseniz, kesinlikle o havayı hissediyorsunuz. Binalar oldukça eski ve restore edilerek restorana ve otele döndürülmüş. Sokak pazarları çok dikkat çekici, mutlaka alacak bir şey buluyorsunuz. Ben yarı değerli taşlara ve tasarımlarına bayılırım ve kesinlikle söyleyebilirim ki, San Diego bu konuda çok iyi! Sanırım eski vahşi batının kalbindeyim ve altın arayıcıları zamanında buraya geldi. Şuanda hala altın var mı bilmiyorum ama her köşe de gördüğüm yarı değerli taşlar, burasının kaynağı olduğunu düşündürüyor. Akik, ametist, malahit ve adını bilmediğim birçok taş başımı döndürdü. Tabii ki hatıra olarak alındılar ?
Söylemeden geçemeyeceğim; maalesef sokaklar homeless (evsiz) ile dolu ve insanları bu halde görmek çok üzücü. Daha iyi bir dünya umudu gelen ve kaybolmuş, kayıp ruhların arasında ki tezatlığı görmek insanı sıcak havada bile donduruyor.
Hava demişken, Florida’ya göre, bir tık daha soğuk bir hava hâkim burada, ayrıca insan çeşitliliği sınırın Meksika olduğunu hissettiriyor.
Dikkatimi çeken bir başka konu, San Diego’nun, oldukça pahalı olmasıydı. Şuana kadar gittiğim ülke ve eyalet sayısı (Amerika ve Avrupa) az değildir ve rahatlıkla söylüyorum ki, yemeğin en pahalı olduğu yer burası… Özellikle covid döneminden sonra, ev fiyatlarının oldukça yükseldiğini söyledi bindiğim taksi şoförü… Ev fiyatlarının yükselmesinin bir diğer sebebi de; şehirdeki inşaat politikasının katı olmasıymış. Bir San Diego severden duyduğuma göre ise, Homeless sayısının bu kadar fazla olmasının sebebi, havanın yaz-kış genellikle sıcak olmasıymış. Göç dünyanın her tarafında olan bir gerçek, göçmen olmak ve uyumlanmak ise bir nevi sırat- geçiş köprüsü. Düşmeden, dengeli ilerlemek gerçekten büyük bir başarı…
San Diego’nun konumundan biraz bahsedersek; Kaliforniya’nın güneyinde ABD ile Meksika sınırında bir sahil şehri ve ABD’nin 9. büyük şehriymiş. Şehir, ticaret ve liman şehri olarak, California eyaletini Meksika’ya bağlayan bir köprü durumundadır. San Diego’yu Meksika’ya bağlayan San Ysidro Bkorder dünyanın en işlek sınır kapısıymış.
Şehrin içinde gezerken, halkın geneline baktığımda, Meksika ‘lı nüfusun hâkim olduğunu gördüm, restoranlarda da genellikle Meksika yemekleri hâkimdi. Kara kuru fasulyeler her yemekte karşıma çıktı ?
San Diego’nun tarihine baktığımızda; 1542 yılında İspanyollar tarafından keşfedildiğini görüyoruz. San Diego ismini İspanyolların sahip olduğu, üç ana keşif gemisinden biri olan “San Diego” gemisinden almış. San Diego’nun ilk kuruluş tarihinden sonraki süreci extra ilgimi çekti açısı, çünkü ambiyansında vahşi batı dönemlerini hatırlatan bir şeyler var, diye düşündüğüm için tarihini daha da araştırdım ?
Bölge ilk kez 1542’de Portekizli maceracı Juan Rodriguez Cabrillo’nun İspanyol bayrağı altında yer almış ve sonrasında San Diego, 1769’da, Eski Şehir ‘in şu anki yerinde, uzun zamandır ilk İspanyol misyonu olarak kurulmuş. Her durumda, misyon sonunda Mission Valley’de beş mil yukarı akışa taşınmış. San Diego 1850 yılında İspanyollardan Meksikalılara ve Amerikalıların ellerine geçmiştir. Amerika’nın yönlendirmesiyle, batıya doğru genişlemenin büyük bir kısmı Kaliforniya’da altına hücum ve San Francisco’ya odaklanılmış ve evet yanılmamışım, vahşi batının kalbindeyim ve altın arayıcılarının geldiği topraklardayım ✌ fakat Amerikan etkilerinin San Diego’ya ulaşması gecikmiş. Bu arada ünlü kanun adamı Wyat Earp San Diego ‘da yaşamış!
-Wyatt Earp, 1885-1887 yılları arasında San Diego’ya geldi ve 1896 gibi geç bir tarihe kadar burada kalmış olabilir. Ona Tombstone, Arizona’da tanıştığı üçüncü eşi Josie eşlik ediyordu. O bir aktris ve muhtemelen bir dans salonu kızıydı ve 1929’daki ölümüne kadar birçok seyahatinde ona eşlik etti. Korkusuz ve kararlı bir kanun adamı olarak ünü, Wichita ve Dodge City Kansas’ta, batının en vahşi şehirlerinden biri olduğu düşünülen bu şehirleri evcilleştirmesiyle oluştu-
San Diego’ya demiryolu on dokuzuncu yüzyılın sonlarında San Diego’ya ulaşmış, şehre ek gelişme getirmiş ve Downtown ve çevresindeki alanlar için zemin hazırlamış. Yirminci yüzyılın ortalarında, Birleşik Devletler Deniz Kuvvetleri San Diego’yu keşfetmiş ve 1907’de Point Loma’da bir kömür kömürü istasyonu kurmuş. On yıl sonra, Coronado Adası’ndaki Deniz Hava Üssü inşa edilmiş ve Donanma daha sonra ayrılmaz bir şekilde önemli bir rol oynamış şehrin ekonomisinde. Bugün San Diego, Donanma Pasifik Filosuna ev sahipliği yapıyor ve denizciler için popüler bir tatil yeri.
San Diego’nun bitki örtüsü de oldukça ilginç! Çok güzel kaktüsler ve daha önce hiç görmediğim büyüklükte skulent çiçek ve bitkilere rastladım.
Meksika’da ve San Diego’da sıklıkla kuru kafa figürü ile karşılaşabilirsiniz. Kuru kafa ile ilgili birçok hediyelik eşya yapılmış. Bazıları çok gösterişliydi. Peki, nedir bu kuru kafaların özelliği? Dia de los muertos… Yani kökü Azteklere dayanan bir “ölüm bayramı” anısına yapılıyormuş bu kuru kafalar. 1-2 Kasım’da kutlanan bayram Cadılar bayramı gibi bir etkinlik. Ayrıca ölümü hatırlatıp anı yaşamayı hatırlattığına inandıkları için bu kuru kafaları her dönem sergilemekten de çekinmiyorlar. Rengârenk ve çok güzel desenlerde boyuyorlar. Şahsen beni ürküten bir obje, kültürler arası bir farklılık örneği diyebiliriz buna!
Özellikle akşamları konserler ve canlı müzik programları yapılıyor restoranlarda, hatta otelim en merkezi yerde olmuş olmalı ki, her gece parti ve müzik sesinden, uykumdan uyanıp bir kova su dökme fantezisi kurmadım desem yalan olur “Hadi yeter artık, dağılın!” diyerekten ?
Yazımın sonuna gelirken aklıma gelen bir karikatürü paylaşmak istiyorum sizinle: “Mutluluk benim içimde, çünkü onu yedim “ diyor karikatürde ki oldukça iri yapıda ki kadın… Mutluluğu ararken, lütfen kendimizden ödün vermeyelim, her köşeden burnuma gelen ot kokusu, burnumu mandalla kıstırma isteği uyandırırken düşündüklerim… Yaşım ilerledikçe mi böyleyim, yoksa her bahar mı ben böyleyim? ? Bilmiyorum, kimseyi de ilgilendirmez zaten, neden böyle olduğumun ama düşüncelerim bunlar… Sahte mutluluklar değil, içimizden gelmeli o duygu, karikatür deki kadın gibi.
Bakar mısınız? Bir San Diego bizi nerelere götürdü? Peki, siz seyahat ederken neler düşünüyorsunuz? Paylaşın bizimle…
Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle
Tuğba Yazıcı
Sanatçı
instagram: tugbayaziciofficial
Facebook: Tugba Yazici
Kaynak: San Diego Tarih Merkezi
