Artık günümüzde, neredeyse dünyanın her yerinde ekim ayı meme kanseri farkındalık ayı olarak bilinmektedir. Bu oluşumun temeli 1985 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, insanları meme kanseri konusunda bilinçlendirmek için atılmıştır. Daha sonra 2004 yılında ise ekim ayı Dünya Sağlık Örgütü tarafından meme kanseri farkındalık ayı olarak ilan edilmiştir.
Meme kanserinde erken tanı ve tedavi ile sağ kalım oranı ciddi şekilde artmıştır. Bu nedenle her kadının her yıl meme muayenesini ve meme görüntülemesini yaptırması önerilir. Özellikle anne tarafında meme, yumurtalık veya rahim kanseri öyküsü olan kişilerin bu konuda daha fazla hassasiyet göstermesi önerilir.
Meme muayenesi kişinin kendisi tarafından her ay kolayca yapılabilir. Meme görüntülemesinin ise yılda bir kez yapılması yeterlidir. Her ülkede değişkenlik gösterebilmekle beraber, genellikle 40 yaş altında ultrason yeterli iken, 40 yaş ve üstü kişilerde mamografi ve ultrason çekilmesi önerilir. Planlı hamilelikler öncesi meme kontrollerinizi yaptırmış olmanız çok önemlidir; çünkü hamilelik ve emzirmeye bağlı meme dokusunda meydana gelen değişiklikler meme kanseri tanısının koyulmasını geciktirebilir. Hamilelik veya emzirme dönemi sırasında meme kanseri tanısı almanın bir diğer zorluğu ise hamileliğin ilk 3 ayı boyunca ve emzirme süresi boyunca bebeğin gelişimini etkilediği için kemoterapi alınamamasıdır. Radyoterapi emzirme döneminde alınabilir; ancak radyoterapi uygulamaları süt kalitesi ve miktarına olumsuz etki edebilir. Ailede meme kanseri olan veya rutin kontrollerinde meme kanseri şüphesi bulunan kişiler için tedavi sonrası doğurganlığı korumak amacıyla yumurta dondurma yöntemleri düşünülebilir.
Meme kanseri tanısı konulduğunda, doktorunuzun yönlendirmesiyle gen testleri yapılarak sizden sonraki nesillerin nasıl bir riske sahip olduğu hesaplanabilir ve risk oranına göre çeşitli önlemler alınabilir. BRCA mutasyonu günümüzde artık birçok kadın tarafından bilinmektedir. BRCA pozitif hastalar, gebelik ve emzirme süreçlerini tamamladıktan sonra meme kanserinden korunmak için meme içlerini boşalttırıp (mastektomi) eş zamanlı meme onarımı talep etmektedirler.
Meme kanseri için erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Meme dokusunun kısmi veya tamamen alınması kanserin tipine, yayılımına ve mevcut risk faktörlerine göre değişkenlik gösterebilir; ancak plastik cerrahi ilkeleri ile bir dokunun eksikliğini tamamlamak çoğunlukla mümkündür.
Bu yılki meme kontrolünüzü yaptırdınız mı?
Dr. Işıl Akgün DEMİR
instagram: dr.isilakgundemir
